Дэрэм ачаагаа ачиж хоноод eглee гарахын eмнe хашир жолоочийн сурсан зангаар тос, шатахуун, татлага, дугуй гээд юм бvхнээ нямбайлан шалгаж дуусаад бvхээг рvvгээ тонгойн замын хvнс, пvvгээ тэргvvтнээ эвцvvлж зогстол ард нь,
-Ах аа! Сайн байна уу? гэх эмэгтэй хvний дуунаар эргэж харвал 20 лав хvрээгvй байлтай булцгар шар охин зогсож байв. Дэрэм хажуудах модон хайрцаг руу нь хяламхийн харснаа тeвeгшeeж байгаагаа vл нуун хайнгадуухан хариу мэндлээд хийж байсан юмаа vргэлжлvvлэв. Нeгee охин,
-Ах аа, таныг Архангай явах юм гэж сонслоо, та намайг аваад явахгvй юу? Энэ хайрцагнаас eeр ачаа бараа байхгvй. Сургууль тараад гэртээ харин гэж унаа эрж явна гэж учирлахад Дэрэм,
-Би гарахдаа хvн авна гээд хэлчихсэн. Ер нь зуур замд айл хунараар орох ажилтай. Ийм яаруу, гэрээ санасан хvний аяар явж чадахгvй. Ачаа хvнд, замд шавар шалбааг ихтэй гэж шалтаглав. Уг нь тэр ганцаар гарах гэж байгаа бeгeeд хvн дайгдахаас тээршээхдээ л ингэж хэлсэн байлаа. Юмаа янзалж дуусаад явах гэтэл нeгee охин гуйгаад ер салах янзгvйд Дэрэм дургvй ч гэсэн бас eрeвдeж авч явахаар болов.
Охины нэрийг Цэцэглэн гэх агаад нvдээр олзломгvй сvрхий яриа хeeрeeтэй, аманцардуу бололтой, танилцангуут л нvvр хагарч Дэрэмээс зам зуур элдэв зvйл асууж, eeрee амандаа орсноо шулганан ярьж явах нь бас ч зугаатай аятайхан санагдаж байлаа. Гэвч тvvнийг Дэрэм эр хvний хувьд шохоорхох сэтгэл тeрсeнгvй. Дэрэмийн хамгийн бага дvv нь мeн энэ vе насных болохоор тэр л сэтгэхvйгээр ахархуу байдлаар харилцаж явлаа. Дэрэм одоо 37 настай. Арав гаран жил жолоо мушгихад авгай хvvхний адал учрал тохиолдож байсан нь цeeнгvй ч эм сvвтэй болгоны элдvvрийг хангахын тeлee хамгаа хайрлахгvй зvтгэгчдийн тоонд орохооргvй хэдийд, хэнтэй... гэдгээ мэддэг хашир “анчны” нэгээ. Бvрий болох vед тэд нэгэн намагтай хeндийн эхэнд хvрч зогсов. Бороо элбэгтэй ийм цагт шeнe байтугай eдeр туулахад бэрх учир Дэрэм эндээ хоноглохоор шийдлээ. Энэ тухайгаа Цэцэглэнд хэлбэл дурамжхан шинжтэй, vг яриа нь татуураад эхлэв. Тэр хоёр хvнсээ задлан цай хоол хийж идэж уугаад унтахаар болоход Дэрэм Цэцэглэнг бvхээгэнд багталцахаараа яаж ийгээд eглee болгоё гэсэн боловч тэрээр eeрeeс нь их л болгоомжилж байгаа бололтой.
-Дулаахан, сайхан байна. Би гадаа, ачаан дээр чинь унтая, надад хучлага дэвсгэр хийх юм байгаа гээд юмаа авч тэвшин дээр гарав.
Дэрэм тvvнд:
-Шeнe бороо орж магадгvй гэж анхааруулсан боловч Цэцэглэн шийдвэрээ eeрчилсeнгvй. Дэрэм, eeрee ч дээр гарч унтдаг байж уу гэж бодсоноо замд дайгдсан аль хvний аяыг тааруулж тух алдаж байхав гэсэн гэдэн санаа нь дийлж тeдeлгvй eдрийнхee алжаалд автан нойрны ертeнцeд шилжлээ. Шeнe дундын vед ямар нэгэн чимээнээр сэрж гэрэл асаавал гадаа бороо шаагиж шалба норчихсон Цэцэглэн бvхээгний нь цонхыг балбаж зогсоно. Тэрхэн зуур Дэрэм Цэцэглэнг орой eeрeeс нь болгоомжлоод байсныг санан “бас их хvvхэмсvv” гэж бодсоноо хаалгаа тайлаад зориуд царай eгeлгvй,
-Би хэлээгvй юv, бороо орноо гэж. Дvv охин нойтон хувцаснуудаа бvгдийг тайлж наанаа тавиад eвeрт орвол ор. Ах нь чамайг яав л гэж. Тэгэхгvй бол наад хувцаснууд чинь хамаг юм норгочино гэв. Цэцэглэн хэсэг тээнэгэлзсэнээ их даарсан байртай хувцсаа тайчин бvхээгт орж ирэхэд Дэрэм,
-Наад хeхeвч, агтавчаа ч тайл, чи чинь бvр хуурай юмгvй болоо шив дээ гэхэд Цэцэглэн,
-Тэгвэл та гэрлээ унтраа л даа гэв. Гэрэл унтрангуут Цэцэглэн эхээс тeрсeн биенийх нь эмзэг хэсгийг халхалж байсан тэр ёс тeдий хувцаснуудаа тайчин eвeртнь шурган орж ирлээ. Тvvний бие хvйтэн, нойтон бас даарснаасаа дагжин чичрэх ажээ.
Давчуухан сандал дээр зассан орон дотроо Цэцэглэнг багтаах гэж тvvнийг цээж рvvгээ шахаж тэвэрлээ. Цэцэглэн ч тvvнд наалдан хэвтлээ. Тvvний vс хэдий нойтон ч эмэгтэй хvний тэр гэмээргvй eвeрмeц сайхан vнэр ханхалж Дэрэмийн цээжийг томбогор хоёр хeх нь гижигдэн хvрэлцэхvй eдрийн турш eдeeгдeeгvй eнeeх айхтар сэрэл тачаал vvсэж бvх биеийг нь эзэмдэн баргийн бvсгvйг “Ямар том, сайхан юм бэ?” гэж уулга алдуулдаг эмзэг эрхтэн нь eндийж гvрэлзэн чинэрч гарлаа.
Дэрэм хэзээний хeнжилдee ямар ч хувцасгvй унтах дуртай. Энэ удаа ч тэр заншлаасаа гажаагvй байв. Залуу бvсгvйн зeeлeн булбарай, чийрэг бие цогцост eдeeгдсeн Дэрэмийн хуял туйлдаа хvрч Цэцэглэнгийн хeхийг цээжиндээ улам шахаж гараа доошлуулан махлаг тонтгор хонгыг нь илэн нeгeeдeх рvvгээ дeхvvлээ. Цэцэглэн,
-Дэрэм ах аа, та яаж байгаа юм бэ? Яах юм бэ, болохгvй шvv дээ гэсэн боловч амьсгаа нь тvргэсэж биеэ тvvнд улам наалдуулан гантайтал боссон эрхтэн рvv нь Дэрэмийн гарын аясаар бeгсee шахаж гуяныхаа завсар хавчуулсан байлаа.
Дэрэм eдий хvртэл eeрeeсee нас залуу хvvхнvvдтэй энгэр зeрvvлж энхрийлэлцэж, янаглалцаж явсан ч гэсэн одооных шиг олон дvv eндийж ургаж байгаа нялх хэнз цэцэг шиг эмзэгхэн булбарай биеийг тэвэрч эдэлж vзнэ гэж зvvдэлж ч байсангvй. Дэрэм, Цэцэглэнгийн eхeeрдeм хeeрхeн тонтгор зeeлeн хонгыг нь ажилд эвэршсэн том алгаараа илэн тэр аяар нь атган eeрийнхee омогт хатуу “догшин сахиус руу” улам нааж байсан боловч бvсгvйн салтаан дахь шидэт сvв рvv оруулахыг яарахгvй, зeвхeн гуяны нь завсар эрхтэнийх нь тачир vстэй зeeлeн амсар уруулыг нь шvргvvлэн хeдeлгeж байлаа. Цэцэглэн ч салтаа гуяыг нь нойт оргиулан нялцагнуулж гvрс гvрсхийн тэмтчих Дэрэмийн тvрэмгий эрхтэн рvv eeрийнхийгee eeрийн эрхгvй дeхvvлж байв. Цэцэглэнгийн уруулыг Дэрэм шимэн vнсэхэд Цэцэглэн чухам л ингэхийг хvлээж байсан мэт харилцан шимэлцэж биеэ барьсан байдал нь огтоос алга болж янцаглан янаглалцаж эхлэв. Дэрэм чих, хvзvvг нь vнсэж улмаар мээмний нь жижигхэн товчийг хэлээрээ оролдон хeдeлгeж мээмийг нь vнсэж хeхeж байхад Цэцэглэн дур нь улам хvрч байгаа бололтой нуруу нь хотолзон хeлee байдгаараа алцайн нeгeeх “шvлс” нь савирсан “галзуу” эрхтэнг нь атгаж авлаа. Ямар гоё зeeлхeн, энхрий гар вэ гэж Дэрэм бодон тvvний гарын аясаар эрхтэнээ явуулсан хэдий ч хараахан оруулсангvй. Хэдийгээр тэр урьд eмнe чухам ингэж байсан гэж чадахааргvйгээр дур сэрэл нь дээд цэгтээ хvрсэн хэдий ч eeрийгee хязгаарлаж цэцэг цэврvv шиг залуу бvсгvйг тийм гэхийн аргагvй болтол нь vvл борооны ертeнц тийм удирдан тэсч чадахгvй болох тэр мeчийг нь туршлага заан хvлээж чадаж байлаа. Энэ бол насны, амьдралын туршлага, хэнээр ч заалгаагvй тvvний зeвхeн eeрийнхнь эрдэм билээ.
Харин Цэцэглэнд эр хvнтэй эвцэлдэн цэнгэх энэ нандин чухаг ажил урьд нь танил болсон хэдий ч эм хvний илбэ жилбэийн эрдэм ухаанд нэвтрээгvй eeрийнхee л мэдрэмж зeнгeeр аяглаж байгаа нь Дэрэмд харин ч аятай санагдаж тvvнийг бvрэн эзэмшиж эдлэх хvслийг нь улам бадрааж байв.
Дэрэм Цэцэглэнгийн биеийг vнсэн доошилсоор “ялалтын хаалганы нь vvдэнд” хvрснээ эргэж уруулыг нь озон яраглахад тvvний хvсэн хvлээсэн мeч ирж Цэцэглэн эрхтэнг нь атган eнeeх рvvгээ чихэнгээ
-Хийгээрэй... тvлхээч... ёо, ёо... ямар гоё юм бэ! хэмээн гиншин янцаглаж салтаагаа байдгаар нь дэлгэн умдаг руу нь шахаж байв. Дэрэм ч одоо бvх л хvлээлт тэвчээрээ зад татан азарганых шиг зантгар толгойтой агсан эрхтэнээ Цэцэглэнгийн чийрэг бариу сvв рvv углаж угт нь тулгахаар оцогнон оволзон хeдeлж, хeдлeх болгондоо лавлуулан углаж байлаа. Энэ vедээ ч гэсэн Дэрэм eeрийнхee хуял хeeрлийг зeнд нь тавилгvй Цэцэглэнг аль болох олон хангахыг хичээн тvvний эвхрэн чичирхийлэн дураа тавихыг мэдрэх болгондоо нас тогтсон идэр эрийн ёсоор eeртee ханамж авч дахиад eнeeх багтаж ядсан аварга хэрэгслээрээ бэлгийг нь зугуухан бvлж хeдeлгeeнee vе vе eeрчлeн дурыг нь дахин дахин eдeeн хeeрeгдeж чадаж байв.
Цэцэглэн Дэрэмийн тэрхvv хур мэдлэгийн vр шимийг хvртэж байгаагаа vл ойлгон зeвхeн л бeгсeн бие рvv нь бeглeж таглан холхиж буй эр бэлгийн шуналд бvрэн автаж vvл борооны ертeнцeд мансууран умбаж авай. Тэр одоо eeрийгee ухаарахаа нэгэнт больж хамаг ухаан биеийг нь залуу халуун насны бадрангуй тачаалын бурхан эзэмджээ.
Ингэсээр Дэрэмийн eнeeх харамлаад байсан халуун хайлмаг оргилон гарах цаг болж eeрийн эрхгvй арынхаа хоёр бeндгeрийг амсарт нь тултал Цэцэглэнгийнх рvv эрхтнээ шахаж хэдэн цагийн турш биенд нь зангиран хeвчрeeд байсан бvх зvйл хeхeлцeн эвцэлдсэн хоёр эрхтнээр дамжин бvсгvйн биед юvлэгдлээ. Залуу бvсгvйн vтрээний ёроол руу эр бэлэг эрхтэн гvрэлзэх болгонд сар сар хийн асгарах тэр халуун шингэн энэ шeнийн vргэлжилсэн их цэнгэл, дур, хvсэл тачаал, мансуурал, согтуурлын тайлал байлаа. Одоо тэдний хэн хэнийх нь бие сулран тайвширчээ. Дэрэм тvvний дээрээс eндийх гэтэл Цэцэглэн,
-Жаахан байг л дээ. Таных яасан гоё юм бэ! хэмээн цээжийг нь тэврэн уруулыг хvч муутай хeхeн vнсэж сульдсан гараар бeгсийг нь илж байв. Дэрэм Цэцэглэнг тэвэрсэн чигээр хeлбeрeн тvvнийг дээрээ гаргав. Цэцэглэн ч бvх биеэ сул тавин тvvнийг цээжийг дэрлэн хэвтлээ. Гэхдээ алгуурхан ухрах тvvний эрхтэнг гаргах дургvй дагуулан бeгсee шахаж байлаа. Гэвч нэгэнт хэргээ бvтээсэн тэрээр амсар руу нь гулган тvvнийг даган Цэцэглэнгийн эрхтэнээс тэр хоёрын нийлэн vерлэсэн eтгeн цайвар шингэн Дэрэмийн хушгыг нь даган урсаж байв. Тэр хоёр хeлсeндee, шингэндээ норж эр эм хvний аль нь vл ялгарах хурц содон vнэр бvхээг дvvрэн ханхлах ажээ. Цэцэглэн,
-Тантай байх яасан гоё юм бэ, би энэ шeнe шиг сайхан байж vзээгvй л юм шиг санагдлаа. Таны энэ /эрхтэнийг нь атган нeгeeх рvvгээ буцаан шахаж/ ямар том гээч. Дотор нь байлгаад л баймаар. Би орой таныг яах бол гэж бодож айж цэрвэж байсан. Одоо бол eглee битгий болоосой гэж бодож байна. Ямар хурдан юм бэ vvр цайчихаж гэв.
Дэрэм eндийж харвал vнэхээр vvр манхайтал цайж байна. Цэцэглэнг тvvний eвeрт хeeж оруулсан “гэмт” бороо хэдийн зогссон бололтой юунаас ч юм ганц нэг дусал бvхээгний тeмeр дээр тог тог тогших ажээ.
Дэрэм Цэцэглэнг тэврэн хонго нурууг нь илэн энхрийлж байснаа
-За хоёулаа босож эртхэн газар дeхeх vv дээ гэв.
Хурмастын хураар дэлхий дэвтэж хоносон тэр шeнe eнгeрдгeeрee eнгeрч хорвоогийн шинэ eдeр айсуй. Хvмvvний тавилан болоод учрал гэдэг...